Jakie są główne przyczyny rozwoju glonów i grzybów na elewacjach ?
Aby doszło do rozwoju mikroorganizmów na danej powierzchni, muszą pojawić się jednocześnie 3 czynniki :
– Obecność mikroorganizmów;
– Obecność podłoża bogatego w pożywienie;
– Odpowiednie warunki otoczenia, a przede wszystkim wystarczająca ilość wilgoci.
Niepojawienie się, chociaż jednego z tych czynników, spowoduje, że do skażenia powierzchni nie dojdzie.
Mikroorganizmy występują praktycznie wszędzie, ponieważ są transportowane przez wiatr. Glony rozwijają się na każdym podłożu, a pożywienie zdobywają z powietrza i światła. Mimo to, nie wszystkie obiekty są porośnięte glonami. Decydującym czynnikiem wpływającym na obecność glonów i grzybów są czynniki lokalne i środowiskowe, które wspomagają występowanie wilgoci na powierzchni elewacji.
Czynniki mające wpływ na wilgotność powierzchni elewacji to:
- czynniki pogodowe (na które nie mamy wpływu);
- przypadająca w danym rejonie ilość dni z opadami atmosferycznymi lub mgłą;
- czynniki związane z lokalizacją i otoczeniem obiektu;
- zacienienie elewacji przez sąsiadujące budynki, drzewa i krzewy;
- ograniczenia w przepływie powietrza wokół budynku;
- błędy projektowe i wykonawcze;
- złe odprowadzenie wody z dachu lub rozpryskująca się woda w rejonie cokołów;
- podciąganie kapilarne wilgoci z podłoża;
- odchylenie od pionu powierzchni elewacji, im bardziej odchylona jest powierzchnia ścian tym silniej jest ona narażona na niekorzystne działanie opadów atmosferycznych.
Ponadto narastające zjawisko ocieplania się klimatu Ziemi oraz efekt cieplarniany powodują coraz łagodniejsze zimy i bardziej wilgotne oraz ciepłe pory letnie. Wpływa to bardzo korzystnie na rozwój glonów i grzybów. Problem powstawania nalotu na elewacji nie dotyczy wyłącznie tynków cienkowarstwowych i systemów ociepleń, lecz skala problemu jest o wiele szersza.
Glony i grzyby mogą rozwinąć się na każdym podłożu w sprzyjających dla nich warunkach cieplno-wilgotnościowych. Przykładem może być np.: siding, metal, dachówki ceramiczne, szkło, itp.
Czynniki wspomagające rozwój mikroorganizmów na elewacji:
- nieodpowiednia eksploatacja budynku; brak okresowego i systematycznego mycia elewacji w celu usuwania zabrudzeń i zanieczyszczeń;
- ocieplenie budynku grubą warstwą termoizolacji sprzyja powstawaniu kondensatu na powierzchni elewacji błędy projektowe i wykonawcze;
- brak ochrony konstrukcyjnej elewacji przez stosowanie odpowiednio długich okapów i zadaszeń;
- nieprawidłowe rozwiązania w strefie cokołowej i brak zabezpieczenia ścian przed podciąganiem kapilarnym wilgoci i przed wodą rozbryzgową;
- stosowanie na elewacji materiałów wykończeniowych (tynk, farba) niewyposażonych w aktywne substancje glono- i grzybobójcze (tzw. biocydy);
- brak odpowiednio wykonanych obróbek blacharskich i narażenie elewacji na bezpośrednie i długotrwałe działanie wody opadowej;
- zawilgocenie ścian zewnętrznych wywołane uszkodzeniem lub nieszczelnością rynien i rur spustowych;
- nieodpowiednie materiały wykończeniowe na elewacji (o dużym współczynniku absorpcji), powodujące nadmierne zawilgocenie powierzchni i trudności z pozbyciem się nadmiaru wilgoci;
- bardzo chropowata powierzchnia elewacji, umożliwiająca zatrzymywanie wody opadowej i zanieczyszczeń zawierających związki organiczne;
- karbonatyzacja niezabezpieczonych tynków mineralnych i spadek poziomu ich alkaliczności w wyniku działania dwutlenku węgla zawartego w powietrzu;
- zawilgocenie pomieszczeń wywołane przez niesprawną wentylację lub też montaż szczelnych okien (bez nawiewników); szkodliwa kondensacja wilgoci wewnątrz przekroju ściany;
- niekorzystne otoczenie budynku; bujna roślinność wokół budynku zwiększająca wilgotność powietrza i zanieczyszczenie powierzchni elewacji.
Jak należy dobierać produkty do wykonywania ocieplonych elewacji aby zapewnić jak najdłuższą ochronę elewacji przed działaniem glonów i grzybów?
Z reguły niewiele można zmienić w konstrukcji budynku i w warunkach zewnętrznych związanych z jego lokalizacją głownie ze względu na wysokie koszty takich zmian. Dlatego też, powierzchnię elewacji należy zabezpieczyć farbą lub tynkiem, który będzie możliwie najbardziej nieatrakcyjny dla glonów i grzybów. W pierwszej kolejności należy zapobiegać glonom lub przynajmniej czasowo opóźniać ich wzrost poprzez specjalne zabezpieczenie farb i tynków, za pomocą tzw. i usługa dodatkowa.
W celu ograniczenia problemu rozwoju glonów i grzybów pleśniowych firma Farby KABE stosuje od lat do swoich produktów dwa rodzaje preparatów zabezpieczających zarówno materiał w opakowaniu jak i po wbudowaniu: biocydy typu „in can” stabilizujące oraz przedłużające żywotność produktów w opakowaniach fabrycznych; nie dopuszczające do zarażenia pleśnią oraz biocydy powłokowe ; działające po utwardzeniu materiału w czasie użytkowania.
Czy oprócz zastosowania tynku i farby zawierającej specjalne biocydy można dodatkowo zabezpieczyć elewację przed działaniem glonów i grzybów ?
Konstrukcyjna ochrona przed wilgocią. Glony i grzyby porastają nasze elewacje tylko wtedy, kiedy mają wystarczająco dużo wilgoci. Dlatego do odparcia „ataku” służą wszystkie środki, które prowadzą do ochrony elewacji przed wilgocią i/lub wspomagają szybkie wysychanie powierzchni budynków. Niestety, w nowoczesnej architekturze często rezygnuje się ze sprawdzonych przez wieki zadaszeń, dlatego nie może dziwić fakt, że obiekty tego typu bez występu dachowego są często zagrzybione i pokryte glonami. Dach chroni przed opadami, przez co skraca czas zawilgocenia elewacji i zapobiega szybkiemu wymywaniu zastosowanych biocydów. Dodatkowo, zadaszenie redukuje oddawanie ciepła w czasie pogodnych nocy, co zapobiega osadzaniu się wilgoci.
Jakie tynki podatne są najbardziej na działanie glonów i grzybów ? Na podstawie naszych własnych doświadczeń i przeprowadzonych dotychczas badań, możemy wyjść z założenia, że wszystkie znane rodzaje materiałów wykończeniowych są zasiedlane przez glony i grzyby, jeżeli tylko jest wystarczająco dużo wilgoci i elewacje nie są specjalnie zabezpieczone za pomocą substancji czynnych tzw. biocydów. Nie jest to zaskoczeniem, jeżeli świadomie rozejrzymy się w naszym otoczeniu za mikroorganizmami. Znajdziemy glony na szkle, metalu, kamieniu, betonie, drewnie, plastikowych częściach oraz wielu innych podłożach. Zawsze jednak w grę wchodzi obecność wilgoci.
Usuwanie glonów z elewacji. Jak porażoną biologicznie elewację odpowiednio oczyścić i zaimpregnować aby problem z glonami i grzybami nie wracał ?
Jeżeli na elewacji pojawiły się glony i/lub grzyby, można przeciwdziałać im stosując sprawdzone rozwiązania Farby KABE: 1. W przypadku występowania intensywnego porostu glonów i/lub grzybów na elewacji podłoże należy oczyścić w sposób mechaniczny (np. przy użyciu szczotki z twardym włosiem), a następnie całą powierzchnię zmyć parą wodną pod wysokim ciśnieniem lub rozproszonym strumieniem wody. 2. Powierzchnie, na których pojawił się porost, pokryć preparatem ALGIZID, a następnie po upływie 12 godzin zmyć wodą pod ciśnieniem. Przy silnym skażeniu podłoża zabieg odkażania należy powtórzyć. 3. Powierzchnie oczyszczone i odkażone należy zabezpieczyć przed ponownym rozwojem glonów i grzybów przez nałożenie masy tynkarskiej lub farby elewacyjnej z dodatkiem biocydu i usługa dodatkowo.
Wszystkie przeznaczone na elewacje masy tynkarskie Farby KABE, a mianowicie: PERMURO, NOVALIT T, oraz ARMASIL T są standardowo zaopatrzone o środek zapobiegający rozwojowi glonów i grzybów, natomiast farby elewacyjne BUGOFLEX, AKRYLATEX, NOVALIT F, ARMASIL F mogą być dodatkowo, na życzenie Klienta, doposażone w preparat glono i grzybobójczy i usługa dodatkowa.
Przy pomocy ww. zestawów produktów istniejący porost zostaje usunięty a szkodliwe mikroorganizmy zostają unicestwione. Zredukowany zostaje także stopień przyjmowania wilgoci przez elewację co z kolei hamuje szybkie wypłukiwanie biocydów.
W związku z konieczną wodo- rozpuszczalnością substancji czynnych zastosowanych na elewacji, wcześniej czy później działanie biocydów zostaje wyczerpane i ich działanie ochronne zanika. Dlatego też, hamowanie wzrostu glonów i grzybów poprzez stosowanie biocydu oznacza, że konieczne środki zapobiegania muszą być stosowane regularnie, co pewien okres czasu. Nie da się przewidzieć długości tych okresów, ponieważ składa się na to szereg różnych czynników zewnętrznych, które w każdym przypadku zmieniają się, i na które nie mamy żadnego wpływu. Dlatego nie można zagwarantować, że glony i grzyby już się nie pojawią. Mamy jednak pozytywne doświadczenia w 5-letniej skuteczności naszego zabezpieczenia i zalecamy okresowe odświeżanie elewacji, co 5 lat.
